"Burza" w Domu Greckim

W Muzeum Regionalnym Dom Grecki od pierwszego września funkcjonuje nowa wystawa czasowa

Wystawa dotyczy akcji „Burza” oraz działań żołnierzy AK w jej ramach. Jest ona odpowiedzią na duże zainteresowanie jakim cieszyła się zorganizowana w zeszłym roku wystawa dotycząca losów Polaków na Syberii, którą odwiedziło przeszło 1250 osób.

Ekspozycja składa się z 49 plansz zawierających archiwalne zdjęcia wraz z opisami. Tematycznie obejmuje działania Armii Krajowej na obszarze ziem Polski sprzed roku 1939, w tym ziemi wołyńskiej, wileńskiej, lwowskiej i innych. Obejmujący sześć plansz fragment wystawy odnosi się do działającego na terenie ziemi myślenickiej „Zgrupowania Kamiennik.” Plansze te zostały opracowane przez IPN na podstawie materiałów zgromadzonych w archiwum myślenickiego muzeum.

Wystawę uzupełniają związane z tym tematem militaria, pochodzące ze zbiorów muzeum. Do najciekawszych należą : kopia sztandaru „Zgrupowania Kamiennik, zapalnik do granatu „sidolówka”, produkowany w konspiracyjnej fabryce znajdującej się w młynie rodziny Hołujów, czy orzełek na czapkę wykonany w tłoczni akowskiej.

Akcja „Burza”

Akcja o kryptonimie „Burza” została opracowana w Londynie w październiku 1943 roku przez Polski Rząd Emigracyjny. Była ona najważniejszym celem AK, która przygotowywała się do niej od początku swojego istnienia. Celem akcji było zbrojne występowanie przeciwko wycofującym się Niemcom w decydującym momencie wojny, gdy ci znaleźli się w odwrocie na obszarze należącym do Polski przed rokiem 1939. Armia Krajowa wraz z ujawniającymi się konspiracyjnymi organami administracji i delegaturami rządu miały na opanowanym przez siebie terenie występować wobec Rosjan jako gospodarz. Cele militarne określone w planie „Burza” w trakcie jej trwania pomiędzy styczniem a listopadem 1944 roku w większości przypadków udało się osiągnąć. Armia Krajowa opanowała znaczny obszar kraju, jej żołnierze wyzwalali również samodzielnie bądź przy współudziale Armii Czerwonej większe miasta, w tym Wilno i Lwów. Pomimo tego wysiłku nie udało się osiągnąć założonych celów politycznych, które przekreślone zostały traktatami zawartymi przez aliantów oraz brutalnymi działaniami NKWD. Żołnierze AK byli aresztowani i stawali przed wyborem wstąpienia do armii Berlinga lub zsyłką na Sybir. Oficerowie AK takiego wyboru nie mieli. W wyniku tych działań do końca maja 1945 w rosyjskich więzieniach i obozach znalazło się przeszło 50 tysięcy żołnierzy AK.

„Leśnym Orłom”

„Leśnym Orłom” – ten napis wyhaftowany jest na sztandarze „Zgrupowania Kamiennik”. To właśnie im poświęcona jest ta wystawa. Zorganizowana jest ku pamięci ludzi, którzy swoją wolność odnaleźli w lesie, walczyli za nią i umierali Poświęcona jest żołnierzom, którzy w okresie okupacji nie tracili nadziei na zwycięstwo...

Paweł Lemaniak